Bel Kayması Nedir?

Omurga, normalde bir düzen içinde, üst üste dizili olan omur kemiklerinden oluşur. Omurlar, aralarında bulunan eklem ve bağ dokuları ile birbirlerine bağlıdır. Her omurun arasında bulunan dokuların ön kısımda olanlara disk, arka kısımda bulunanlara ise faset eklem denir. Omuriliği de koruyan bu bağ yapısı sayesinde insanlar ayakta dengede durabilirler. Spondilolistezis ya da daha çok bilinen adıyla bel kayması, çeşitli nedenlerle bel bölgesindeki omurlardan birinin öne doğru hareket ederek yer değiştirmesi ve omur dizilimindeki düzeni bozması olarak tanımlanır. Kayma nedeniyle omurganın içinden geçen omurilik sıkışır ve sinir köküne bası meydana gelir. Sonuç olarak kişide bel ve kalçada ağrı, bacaklarda kramp gibi bel kayması belirtileri görülür.

Bel Kayması Neden Olur?

Spondilolizise bağlı bel kayması:

İnsanların yaklaşık olarak %5’inde, çoğunlukla alt omurga ve kuyruk kemiği(sakrum) arasında görülen gelişimsel bir çatlak vardır. Bu çatlak bir stres kırığı olarak oluşur. Nedeni tam olarak bilinememektedir. Belin sabit kuvvetlerle etkilenmesi nedeniyle normal kırıklar gibi iyileşemez. Bu kırıklar spondilolizis olarak tanımlanır. Bu haliyle basit bir çatlak olarak ciddi bir sorun yaratmaz. Fakat spondilolizisi olan hastaların %30’unda, çatlamış olan omur, alttaki omurun üzerinden öne doğru kayar ve spondilolistezise, başka bir deyişle bel kaymasına neden olur. Belirli spor dallarına yönelmiş olan ergenlerde (jimnastik, dalış, güreş, halter ve futbol) bel ağrısının yaygın bir nedenidir.

Dejeneratif bel kayması:

İnsanlar yaş aldıkça, omurga ve çevresindeki bağ dokularında yıpranma meydana gelir. Bu yıpranma nedeniyle de bel kayması oluşabilmektedir. Genellikle 40 yaş üstündeki kişilerde görülen bu rahatsızlık dejeneratif spondilolistezis olarak tanımlanır. Bu tip bel kaymalarına çoğunlukla dar kanal da eşlik eder.

Travmatik bel kayması:

Kazalar sonucu akut olarak görülen travmatik spondilolisteziste omurlar arasındaki disk yapısının bozulması ve işlevini yerine getiremez hale gelmesiyle oluşur. Daha az görülen bir neden de faset eklemin parçalanmasıdır. Travmanın olduğu bölgede ağrı, ayakta dururken ve hareket ederken artar. Bu ağrının şiddeti ve diğer nörolojik semptomlar farklılık gösterir.

Bel Kayması Belirtileri Nelerdir?

• Bel ağrısı
• Hamstring (arka uyluk kasları) gerginliği
• Bacaklarda hissizlik, güçsüzlük
• Yürümede güçlük

Tanı Koyma Süreci

Doktorunuz, ayrıntılı olarak bilgi alır ve fiziki muayene yapar. Ardından radyolojik görüntüleme, MRI veya kemik taraması gerekir. EMOT Plus Omurga Sağlığı Merkezi’nde, araştırmaları inceleyerek tanı koyma ve tedavi yöntemi belirleme işi, beyin cerrahisi, ortopedi ve fizik tedavi uzmanlarının ortak görüşü ile belirlenir.

Ameliyatsız Bel Kayması Tedavisi

Bel kayması tanısı alan kişilerde ağrının şiddeti ve omurganın durumu tedavi yönteminin belirlenmesinde en önemli etkendir. Hafif dereceli kaymalarda, doktorunuz genellikle günlük yaşam aktivitelerinizi kısıtlamanızı ve dinlenmenizi önerir. Bununla birlikte, ağrı kesici ve antienflamatuar ilaçlar ve geçici korse kullanımını da önerdiği olur. Sinir sıkışması varsa, epidural veya transforaminal enjeksiyonları tedaviye ekler.

İhtiyaca göre, fizik tedavi uzmanınız bel kaslarınızı güçlendirmek için özel bir program hazırlar.

Ameliyat Ne Zaman Gereklidir?

Ergenlik döneminde yaşanan spondilolizise bağlı bel kaymasında, ağrı kişinin aktivitelerini kısıtlıyorsa cerrahi yöntem gereklidir. En yaygın yöntem, kırıkların kaynatılması (füzyon), taze kemik greftleri le desteklenerek vida ya da çengellerle sabitlenmesidir. EMOT uzmanlarının deneyimi ve ekip çalışması ile gerçekleştirdikleri bu cerrahi operasyonda kişi günlük yaşamına kısa sürede dönmektedir.

İleri yaşlarda oluşan dejeneratif bel kaymasında, eğer ilaç tedavisi etkili olmuyor ve sinir basısı nedeniyle, yürümede güçlük gibi bulgular söz konusu ise cerrahi tedavi gerekebilir. Cerrahi tedavide, kaymanın olduğu bölgedeki sıkışan sinirler serbestleştirilir, omurlar birbirine sabitlenir. Böylece kayma ilerleyemez.

Ameliyat sonrası fizik tedavi ve rehabilitasyon programı ile kişinin iyileşme süreci desteklenir. EMOT fizik tedavi uzmanları ve fizyoterapistleri ameliyat sonrasında hastayla birebir ilgilenerek, kişinin günlük aktivitelerinde güçlenmesi için destekçi olur.