Boyun Fıtığı Nedir?

Omurgamız, vücudun dik durmasını sağlar ve omur denilen 33 kemikten oluşur. Bu kemikler bağ dokusu, eklemler ve disk dediğimiz şok emici yastıkçıklarla birbirine bağlıdır. Diskler omurganın her yöne hareket etmesini sağlar. Aynı zamanda her disk amortisör gibi gelen darbeleri emer. Omurilik ve sinir köklerinin hemen önünde yer almaları disk hastalıklarındaki belirtilerin ana nedenidir. Diskler kauçuk kıvamında bir halka ve içindeki jöle kıvamında bir madde olan çekirdekten oluşur. Yaş aldıkça, omurgadaki diskin halkası sıvı içeriğini kaybeder ve şok emme açısından daha az etkili hale gelir. Servikal bölgedeki halkanın yırtılması ve jöle kıvamındaki maddenin dışarı çıkarak omuriliğe ve/veya sinir köklerine baskı yapmaya başlamasına boyun fıtığı (servikal disk hernisi) denir.

Boyun Fıtığı Belirtileri Nelerdir?

Hastalar genellikle aşağıdaki şikayetlerle doktora başvurur;

• Boyun ağrısı
• Kola doğru yayılan şiddetli ağrı
• Kolda güç kaybı
• Yürümede zorlanma, dengesizlik
• Ellerde ince motor beceri gerektiren hareketlerde zorlanma (düğme ilikleme, kaşık tutma vb.)

Tanı Koyma Süreci

Alanında uzman doktor, ağrıların karakterini, hangi bölgeye doğru yayıldığını ve ne zaman başladığını sorar ve yaşam tarzınızla ilgili bilgileri değerlendirir. Sonrasında kapsamlı bir fiziki muayene yapar. Fiziki muayenede duyu ve refleksleri, kaslardaki gücü de gözlemler. Buna ek olarak bir MR taraması veya bilgisayarlı tomografi gerekebilir. EMOT Plus Omurga Sağlığı Merkezi‘nde, tüm araştırmaların sonuçları ve izlenecek tedavi yöntemi, beyin cerrahisi, ortopedi ve fizik tedavi uzmanlarının ortak görüşü ile belirlenir.

Boyun Fıtığı Tedavisi

1 – Cerrahi Olmayan Tıbbi Tedaviler

Boyun fıtığı belirtileri gösteren ve tanı almış çoğu kişi, cerrahi olmayan tedavi yöntemleri ile iyileşmektedir. Doktorunuz, dinlenme, boyunluk desteği, ilaçlar ve enjeksiyonlar önerebilir. Bununla birlikte, Omurga Sağlığı Merkezi’ndeki doktorunuz ve fizyoterapistinizin desteği ile yaşam tarzınızda yapacağınız değişiklikler, fizik tedavi uygulamaları ve boyun fıtığı egzersizleri iyileşmenizde etkili olacaktır.

Dinlenme

Ağrı başladıktan sonra bir ya da iki gün dinlenme önerilebilir. Hareket kısıtlılığının kısa bir süre için önerilmesinin sebebi, kasların güçsüzleşmesini engellemektir.

İlaç Tedavisi

Ağrı kesiciler, kas gevşeticiler ve ödemi azaltmak için nonsteroidal antiinflamatuar (NSAIİ) ilaçlar doktorunuzun önerdiği dozda ve süre boyunca kullanılır.

Epidural Enjeksiyonlar, Blok Enjeksiyonları

Doktorunuz tedavi ve rehabilitasyon programı dahilinde epidural enjeksiyon veya çeşitli blok enjeksiyonları önerebilir. Omurilik zarı dışına veya sinir kökleri çevresine, özel bir müdahale ile kortikosteroid ve lokal anestezik madde uygulanması sonucu gerçekleşir. Bu enjeksiyonlar yoğun kol ağrınız varsa, ağrı kontrolü içindir. Amacı sinir ve diskteki inflamasyonu azaltmaktır. Fıtıklaşmış diskin düzelmesini sağlamaz.

Fizik Tedavi Uygulamaları

Boyun fıtığının olumsuz etkilerini azaltmak amacıyla, çeşitli fizik tedavi uygulamalarından yararlanmak oldukça etkilidir. Fizyoterapistiniz boyun kaslarını güçlendirmek için özel bir egzersiz programı önerir. Bu egzersizleri kontrollü ve programa uygun yaparak boynu incinmelerden korumuş olursunuz. Evde veya iş yerinde rutininize ekleyeceğiniz egzersizlerle bedeninizi güçlendirerek boyun fıtığının olumsuz etkilerini azaltmak mümkün olabilmektedir.

Doktorunuz ve fizyoterapistiniz ayrıca, inflamasyonu, ağrıları ve kas spazmını azaltmak için traksiyon, elektrik stimülasyonu, sıcak-soğuk sargı veya manuel terapi gibi fizyoterapi yöntemlerini kullanabilir.

Boyun Fıtığı Egzersizleri

İzometrik Boyun Fıtığı Egzersizleri

Kasların kasılmasını sağlayıp, bu pozisyonda belirli bir süre tutulmasını sağlayan egzersizlerdir. Aşağıdaki hareketleri yaparken ayakta durun, beşe ya da ona kadar sayın ve 5-10 kez tekrar edin.

• Ellerinizi alnın üzerinde birleştirin. Başınızı ileri doğru iterken, elleriniz tam tersi hareketi yaparak başa karşı koymaya çalışır. Beşe ya da ona kadar sayıp bırakın.
  
  
• Bir önceki hareketin tam tersidir. Ellerinizi bu kez başın arkasında birleştirin. Başınızı geriye doğru itmeye çalışırken ellerinizle tam tersi güç uygulayın.
  
  
• Sağ elinizi başın sağ tarafına yerleştirin ve sağ omzunuza doğru eğmeye çalışırken elinizle başı engelleyin. Daha sonra sol elinizle sol taraf için aynı hareketi tekrarlayın.
  
  
• Sağ elinizi sağ şakağınıza yerleştirin ve başınızı döndürmeye çalışırken elinizle başı engelleyin. Aynı hareketi sol taraf için de uygulayın.
  

İzotonik Boyun Fıtığı Egzersizleri

Kasların belirli bir sürede eşit gerginlikte kasılı kalmasını sağlayan egzersizlerdir. Oturarak beş ya da on tekrar yapabilirsiniz. Hareketleri uygularken nefesinizi tutmadığınızdan emin olun.

• Başınızı sağ tarafa çevirin, omzunuzun üstünden sağa bakarak yavaşça üçe kadar sayın. Aynı hareketi sol taraf için de uygulayın.
  
• Başınızı kontrollü ve yavaş bir şekilde öne doğru eğin ve üç saniye bu şekilde kalın. Çene göğsünüzle temas etmeli. Beş tekrar yapabilirsiniz. Sonra, başınızı geriye doğru yavaşça yatırın ve rahatlayın. Bu hareketi kendinizi zorlamadan yapmanız önemlidir.
  
  
• Başınızı sağ omza doğru yatırın ve üç saniye bu şekilde kalın. Sonra sol tarafa da uygulayın.

2- Cerrahi Yöntemler

Boyun Fıtığı Ameliyatı Ne Zaman Gereklidir?

• Cerrahi dışı tıbbi yöntemlerle ağrısı geçmeyen
• Belirgin omurilik basısı olan,
• Güç kaybı nedeniyle yaşamını sürdürmekte zorlanan hastalar için cerrahi tedavi gerekli olabilir.

Diskektomi Yöntemi

Cerrahi yöntemin amacı, diskin omuriliğe ve sinire baskı yapan bölümünü yok etmektir. Bu da diskektomi denilen yöntemle yapılır. Cerrah, omurgaya ulaşmak amacıyla fıtıklaşmış diskin yerine bağlı olarak boynun ön veya arkasından açılan küçük bir kesi ile ameliyatı gerçekleştirir.

Ameliyatın boynun ön tarafından (anterior yaklaşım) ya da arka tarafından (posterior yaklaşım) yapılması teknik bir karardır ve fıtığın yeri, cerrahın tecrübesi ve seçeneklerine göre değişir. Her iki yaklaşımda da sinirlere olan baskı ortadan kaldırılır ve iyileşme gerçekleşir. Çoğu hastada diskektomi olumlu sonuçlanır.

Ön taraftan yani, anterior yaklaşımla yapılan operasyonlarda, omurlar arasından boşaltılan disk materyalinin yerine “füzyon” sağlamak için kemik ya da protez konulabilir.

Anterior yaklaşımda spinal füzyon cerrahisinde amaç, omurları hastanın kendisinden alınan bir kemik parçası ya da yapay kemik materyalleri ile hareketsiz ve birleşmiş duruma getirmektir.

Boyun fıtıklarında, fıtıklaşmış disk alındıktan sonra füzyon gerekebilmektedir. Günümüzde, füzyon yerine uygulanan servikal disk protezleri, hareketi koruyucu bir cerrahi yöntem olarak hastalara alternatif sunabilmektedir.

Her cerrahi girişimin risklerinden olan, kanama, enfeksiyon ve sinir-omurilik hasarı boyun fıtığı ameliyatı için de geçerlidir. Yutma güçlüğü, ses kısıklığı gibi komplikasyonlar gelişse de genellikle geçicidir.

Boyun Fıtığı Ameliyatı Sonrası İyileşme

Çoğu hasta cerrahiden kısa bir süre sonra hatta genellikle 24 saat içinde evine gidebilecek durumda olur. Doktorunuz günlük yaşam aktivitelerine ve işe ne zaman dönebileceğiniz ile ilgili bilgi verecektir. Fizik tedavi ve rehabilitasyon programı, ameliyat sonrası iyileşmeyi hızlandırır. Fizik tedavi uzmanınız ve fizyoterapistinize ameliyat sonrası egzersizler konusunda danışabilirsiniz.