✦ Parmak Eklemlerinde Kireçlenme ve Heberden Nodülleri
• EMOT’taEl parmaklarımızın hareketi, eklemlerle, çevre kas ve bağ dokusunun uyum içerisinde çalışması ile oluşur. Eklemlerin her iki yüzünde kıkırdak yüzeyler ve ayrıca eklem içinde hareketi kolaylaştıran sinovyal sıvı vardır. Kıkırdak yüzeylerin aşınması sonucu kireçlenme (osteoartrit) oluşur. Kireçlenme oluşan eklemlerin çevresinde kemik çıkıntılar meydana gelir. Bunun yanı sıra, zaman zaman şişlik, ağrı ve kızarıklık oluşur. Parmak eklemlerinde kireçlenmenin ilerleyen aşamasında, hareket kısıtlılığı ve fonksiyonel kayıp meydana gelir. Heberden nodülleri ise, parmağın ucuna en yakın eklemde görülen küçük kemik büyümeleridir. Bouchard nodülleri ile birlikte, elde eklem kireçlenmesinin en yaygın belirtilerindendir. Ellerde ağrıya ve sınırlı harekete neden olurlar.
✦ Parmak Eklemlerinde Kireçlenme ve Heberden Nodülleri hakkında merak ettikleriniz
Parmak eklemlerinde kireçlenmenin nedenleri nelerdir?
Eklem kıkırdağının travma sonucu hasar görmesi ve romatizmal hastalıklar parmak eklemlerinde kireçlenmeye neden olmaktadır. Ayrıca elin çok kullanıldığı mesleklerde ve kadınlarda yaşın ilerlemesi ile beraber parmak eklemlerinde kireçlenme riski daha yüksektir. El parmaklarında kireçlenme sıklıkla tırnaklara yakın eklemlerde ve birinci parmak kökünde oluşur.
Heberden nodülleri neden olur?
Parmak eklemi, birbirine uyan iki kemikten oluşur ve pürüzsüz kıkırdak sayesinde bu kemikler hareket ettiğinde kolayca kayarlar. Ancak kıkırdak yıpranmaya başladığında kemiklerin birbiriyle uyum içinde oturması zorlaşır. Kıkırdak parçalandıkça, vücut eklemde yeni kemik üreterek bu duruma tepki verir. İşte bu yeni kemik büyümeleri nodül olarak tanımlanmaktadır. Parmak ucu ekleminde oluşan nodüllere Heberden nodülleri denmektedir.
Heberden nodüllerinin belirtileri nelerdir?
- Ağrı, şişlik ve sertlik
- Parmak uçlarında şişlikler
- Büyümüş, sert parmaklar
- Hareket kaybı
Şişeleri açmak veya düğmeleri tutmak gibi günlük işleri yapmak zorlaşır. Bu belirtileri fark ettiğinizde doktorunuzu bilgilendirmeniz faydalı olacaktır.
Tanı ve tedavi süreci nasıl ilerler?
Tanı için ayrıntılı muayene ve çekilen röntgende eklem aralığının daraldığının ve kireçlenmeye bağlı oluşan kemik çıkıntıların görülmesi yeterlidir. Bununla birlikte, Heberden nodül oluşumu var ise röntgen görüntüleme ile yapısı ve yeri kesin olarak belirlenir.
Tedavide ilk olarak, kireçlenmiş eklemi aşırı yüklenmeden korumak amaçlanır. Ağrı ve şişlik için antienflamatuar ilaçlar ve kremler kullanılır. Bununla birlikte, ateller ve fizik tedavi uygulamaları ile rahatlama sağlanır. Hastalığın ilerleyen dönemlerinde eklemde deformite oluşur. Sonuç olarak hastalık, ellerin hareketini belirgin bir şekilde kısıtlar ve gündelik hayatı etkileyecek boyuta gelir. Bu gibi durumlarda kemikleri düzeltmeye yönelik cerrahi operasyonlar yapılmaktadır.
SLAC (Bağ Yaralanmasına Bağlı İlerleyici Çökme)
El bileği travmaları sonrası bu bağ hasar gördüğünde, skafoid ve lunatum kemiği arasında normalde olması gerekenden fazla açıklık oluşur. Tedavide skafolunat bağı mutlaka onarmalı ve açıklık normal sınırlara getirilmelidir. Tedavi edilmeyen hastalarda zaman içerisinde geçmeyen el bileği ağrısı, karpal kemikler arasında ve el bileği ekleminde yaygın kireçlenme yaşanır. Bu durum SLAC (Scapholunate Advanced Collaps) yani, bağ yaralanmasına bağlı ilerleyici çökme olarak tanımlanmaktadır.
Skafoid Kaynamamaya Bağlı İlerleyici Çökme (SNAC)
SNAC (scaphoid nonunion advanced collaps), skafoid kırığının tedavi edilmediği durumda skafoid kaynamama sonucu, el bileğinde kireçlenmeye giden, ağrılı ve hareket kısıtlayıcı bir süreçtir. SNAC tedavisi, hastalığın evresine göre değişmektedir. Erken evrelerde ön sıra karpal kemikler yerine getirilip uygun pozisyonda sabitlenir. İleri evrelerde hastanın yaşına ve fiziksel aktivite düzeyine bağlı olarak karpal kemikler arası eklemlerin dondurulması, ön sıra karpal kemiklerin çıkarılması ve el bileği ekleminin dondurulması tedavi seçenekleridir.
Başparmak Kök Ekleminde Kireçlenme
Elde osteoartrit gelişen eklem sıklıkla başparmak kök eklemidir. Karpometakarpal (CMC) eklemi olarak da bilinen başparmak kök eklemi, özel şekliyle başparmağın avuç içinde yukarı ve aşağı doğru hareket açıklığını sağlar. Aynı zamanda parmakların kıstırma hareketi yapmasına da izin veren eklemdir. İlerleyen yaşlarda yıpranmaya bağlı başparmak kök eklemindeki osteoartrit, ağrı ve el fonksiyonlarında bozulmaya neden olur. Erken tanıda, […]
