Bunlar çevresel sinir sisteminin (kol ve bacaklardaki sinirlerin toplamı) simetrik ya da asimetrik olarak tutulduğu karışık bir grup hastalıktır. Çok sayıda farklı nedenden ve farklı görünümlerde ortaya çıkabilirler. Yavaş gelişimli, ya da hızlı gelişimli olabilirler.

Bunlar arasında önemli biri Guillain-Barré sendromu (GBS) denen çok hızlı, saatler/günler içinde kol ve bacakların güçsüzleştiği tablodur. Solunum kaslarını da tutarak hayati tehlike oluşturabilir. Yüz sinirlerini de tutarsa yüze felci tabloya eklenebilir. Acilen hastaneye yatırılması, ciddi tabloların yoğun bakımda izlenmesi, IVIG ya da plazma değişimi uygulanması gereklidir. GBS genellikle birkaç haftayı içeren bir hastalık tablosudur ve düzeldikten sonra gerekiyorsa rehabilitasyon uygulanması dışında tedavi verilmez.

Yine kol-bacak sinirlerinin simetrik ancak yavaş gelişen, uzun süreli bir hastalığı kronik yangısal demiyelinizan polinöropatidir (KYDP). KYDP, GBS’ye benzerse de kötüleşmenin 8 haftadan daha uzun sürmesi temel kuraldır. Klinik tabloya (kol-bacaklarda uçlarda hakim simetrik güç azlığı, reflekslerin kaybı) beyin omurilik sıvısında protein artışı ve elektro fizyolojik bulgular eşlik eder. Öncelikli tedavisi yüksek doz intravenöz ya da orta-yüksek doz ağızdan kortizondur. Kortizonun etkisiz olduğu, ya da yan etkiler nedeniyle uygulanamayan hastalarda IVIg, plazma değişimi ve immünosüpresan diğer ilaçlar uygulanır. Tedavi uzun solukludur. İyileşme ve nüksler olabilir. Rehabilitasyon ile eş zamanlı yürütülmelidir.

Tüm dünyada simetrik motor-duysal polinöropatilerin en sık nedeni diyabet hastalığıdır. Bunun dışında birçok romatizmal hastalık, böbrek yetmezliği, başta akciğer ve kan olmak üzere kanserler, kanser tedavileri (multipl miyelomda bortezomib), bazı kalp ilaçları (amiodaron), mantar ilaçları (flukonazol), ve daha birçok sebep polinöropatiye yol açabilir. Neden bulunursa o nedene yönelik tedavi yapılmalıdır. Polinöropatilerin yaklaşık üçte biri de ailevi, genetik nedenlidir. Böylece polinöropati ile karşılaşan bir doktorun ilk yapması gereken öykü ve klinik tablo ile ayırıcı tanı listesini daraltmak, daha sonra da elde kalan tüm olası nedenleri araştırmak olmalıdır. Bu çok geniş inceleme listesinden önce en sık görülen nedenlere bakılır. Daha sonra daha az görülenler gereklilik ve olanaklar ölçüsünde değerlendirilir. Yaşlı hastalar, özellikle sigara içici iseler bir kanser veya başka bir neden bulunmazsa 5 yıl süre ile her yıl belli bir tarama protokolüne tabi tutulmalıdırlar.