Skafoid kemik nedir?

El bileğinde yer alan karpal kemikler 8 küçük kemikten oluşur. Bu eklem, hareketleri yapmak için birçok pozisyon değiştirir. Skafoid kemik, el kemikleri ile ön kol arasında geçiş sağlayan sekiz karpal kemikten bir tanesidir. Ön kola yakın ve ele daha yakın olmak üzere iki sıra halindedir. Bunun yanı sıra, karpal kemikleri birbirine bağlayan merkez konumdadır. Bu konumu nedeniyle sıklıkla travmaya maruz kalır ve skafoid kırıkları meydana gelir.

Nasıl oluşur?

Genellikle, el bileği üzerine alınan direkt travma sonucu oluşmaktadır. Düşme en sık sebeplerden birisidir.

Skafoid kırıklarının belirtileri

Travma sonrası çok ağrılı bir dönem olabilir. Ancak ağrı günler veya haftalar sonra azalır. Bazı hastalarda el bileğinde deformite ve şişlik olmaz. Ayrıca morarma da nadirdir. Bu nedenle, skafoid kemiği kırılan kişiler çoğunlukla bileklerini burktuğunu varsayar ve tanı konulması gecikir.

Skafoid kırığı tanısı

Muayenede el bileğinin başparmak tarafına doğru olan bölgesine bastırıldığında ağrı saptanır. El bileği röntgeninde, skafoid kemiğe özellikle dikkat etmek gerekir. İlk gün çekilen grafilerde mevcut skafoid kırığı görülemezse, hastanın el bileği atele alınır ve 10 gün sonra yeniden gözlemlenir. Mümkünse, 10 gün beklenmeden MR veya bilgisayarlı tomografi ile tanı netleştirilmelidir.

Skafoid kırıkları tedavisi

• Alçılı tedavi
  Yerinden oynamamış kırıklarda; önkol el ve başparmağı içine alan alçılı tedavi uygulanır. Alçılı tedavi süresi ortalama 6-10 haftayı bulur. Kırığın oluştuğu bölgeye göre kırığın kaynama süresi değişir. Bunun nedeni, skafoid kemiğin her bölgesindeki kanlanmanın farklı olmasıdır. Kırık oluşumu sonrasında kaynama hızı, kırık kemiğin kanlanmasını etkilemektedir. Özellikle 1/3 ön kısım yani ön kola yakın kısımdaki skafoid kırıklarında cerrahi önerilmesi bu nedenledir.
• Cerrahi tedavi
  Yerinden oynamış kırıklarda, cerrahi en uygun tedavi yöntemidir. Cerrahi tedavide amaç; vida ve çivilerle kırığın oynamamasını sağlamaktır. Bazen vücudun başka kısımlarından kemik alınarak bu bölgede kullanımı gerekir. Ayrıca uzun alçılama süresi nedeni ile ayrışmamış kırıklarda da kapalı yöntemle vida ile uygulaması önerilmektedir.

Komplikasyonlar

• Kırığın kaynamaması
  Skafoid kemiğin kötü kanlanma özelliğinden dolayı kırığın kaynamadığı gözlemlenmiştir. Bilgisayarlı tomografi ve MRI tanıda yararlıdır. Tedavi sürecinde, erken kireçlenme olmaması için kemik aşısı alınmalı ve kırık hattına cerrahi müdahale yapılmalıdır.
• Kırık sonrasında oluşan kemik ölümü
  Kemiğin kötü kanlanma özelliğinden dolayı, kırık olan kemik parçası ölebilir. Cerrahide kemik uçları kanlandırmak üzere müdahale gerekir.
• Kırık sonucu oluşan kireçlenme
  Eğer kırık nedeniyle el bileğinde kireçlenme gelişmişse cerrahi olarak tedavi etmek gerekir. Kireçlenmenin şiddetine göre uygun cerrahi işlem el cerrahı tarafından seçilir.