Spinal Stenoz, bir başka adıyla dar kanal, omurilik kanalının daralarak omurilik ve sinirlere bası yapması olarak tanımlanır. Dar kanal, darlığın omurganın neresinde oluştuğuna göre sınıflandırılır. Lomber dar kanal, bel bölgesindeki spinal kanalın daralması sonucu oluşur. En yaygın görülen türüdür. Servikal dar kanalda ise, omurganın boyun bölgesinde daralma meydana gelir.

Nasıl Oluşur?

Omurga, bağ dokusu, eklem ve disklerle birbirine bağlı omurlardan oluşur. Bu yapının çerçevelediği kanala ise omurilik kanalı (spinal kanal) denir. Bu kanaldan omurilik ve sinirler geçer. İlerleyen yaşlarda, diskler süngerimsi yapılarını kaybederek daha az su içerir, eklemlerdeki kıkırdak doku kaybolur. Sonuç olarak disklerin yüksekliği azalır ve sertleşir. Bu haliyle diskler spinal kanala doğru bombeleşir ve kanaldaki boşluk azalır. Ayrıca, vücut tarafından omurga hareketini kısıtlamak amacı ile oluşturulan osteofit adlı kemik çıkıntılar da sinirleri sıkıştırır. Tüm bu değişiklikler sonucu omurilik kanalı daralır.

Spinal Stenoz (Dar Kanal) Belirtileri

Birçok insanda MRI veya BT taramasında dar kanal görülse de semptomları olmayabilir. Belirtiler yavaş ilerlese de zamanla kötüleşirler. Darlığın konumuna ve hangi sinirlerin etkilendiğine bağlı olarak değişen belirtiler aşağıdaki gibidir:

Servikal Dar Kanal (Servikal Spinal Stenoz)

• El, kol, ayak veya bacakta uyuşma veya karıncalanma
• El, kol, ayak veya bacakta güçsüzlük
• Ellerde ince beceri gerektiren hareketlerde bozukluk (düğme ilikleme, kaşık tutma)
• Yürüme ve denge sorunları
• Boyun ağrısı
• Şiddetli vakalarda, bağırsak veya mesane fonksiyonlarında işlevsizlik görülür.

Lomber Dar Kanal (Lomber Spinal Stenoz)

• Ayak veya bacakta uyuşma veya karıncalanma
• Ayak veya bacakta zayıflık
• Uzun süre ayakta dururken veya yürürken bir ya da iki bacakta ağrı, kramp. Genellikle öne eğildiğinizde veya oturduğunuzda hafifler.
• Sırt ağrısı

Nedenler

• Fıtıklaşmış diskler: Omurlar arasında amortisör gibi görev yapan diskler yaşla birlikte kurur. Diskin dış yüzeyindeki çatlaklar, jelimsi iç malzemenin bir kısmının dışarı çıkmasına ve omurilik ya da sinirlere baskı yapmasına izin verir. Bel fıtığı veya boyun fıtığı rahatsızlıkları meydana gelir.
• Kemik büyümesi: Omurga kemiklerindeki osteoartritten kaynaklanan aşınma ve yıpranma, omurilik kanalına doğru büyüyebilen kemik çıkıntılarının (osteofit) oluşumunu tetikler. Genellikle yetişkinleri etkileyen bir kemik hastalığı olan Paget hastalığı da omurgada aşırı kemik büyümesine neden olur.
• Kalınlaşmış bağlar: Omurganın kemiklerini bir arada tutmaya yardımcı olan sert kordonlar zamanla sertleşebilir ve kalınlaşabilir. Bu kalınlaşmış bağlar omurilik kanalına doğru bombe oluşturur.
• Tümörler: Omuriliğin içinde, omuriliği kaplayan zarların içinde ya da omurilik ile omurlar arasındaki boşlukta anormal büyümeler oluşabilir. Nadir olarak görülür ve MRI veya BT ile omurga görüntülendiğinde fark edilir.
• Omurga sakatlanmaları: Araba kazaları ve diğer travmalar bir veya daha fazla omurun yerinden çıkmasına ya da kırılmasına neden olabilir. Omurga kırığından yer değiştiren kemik, omurga kanalının içeriğine zarar verir. Sırt ameliyatından hemen sonra yakındaki dokunun şişmesi de omurilik veya sinirler üzerinde baskıya neden olur.

Tanı Koyma Süreci

Doktorunuz belirtiler hakkında detaylı sorular sorar, tıbbi geçmişinizi araştırır ve fiziki muayene yapar. Ardından görüntüleme testlerine karar verir. Araştırmalar sonucunda tanı ve tedavi süreci, EMOT Omurga Sağlığı Merkezi’nde bulunan beyin cerrahisi, ortopedi ve fizik tedavi uzmanlarının ortak görüşü ile belirlenir.

Spinal Stenoz (Dar Kanal) Tedavisi

Tedavi, darlığın konumuna ve belirtilerin ciddiyetine bağlıdır. Belirtiler hafifse, doktorunuz düzenli takip randevuları ile durumunuzu izler. Evde uygulayabilmeniz için bazı kişisel bakım ipuçları verir. Bunlar yardımcı olmazsa, ilaç veya fizik tedavi önerir. Ameliyatsız tedavi süreci ile iyileşme görülmezse, cerrahi tedavi gündeme gelir.

Fizik Tedavi

Ağrıyı azaltmak amacıyla daha hareketsiz bir yaşam, daha fazla ağrıya neden olabilecek kas güçsüzlüğüne yol açar. Bu nedenle EMOT fizik tedavi uzmanları ve fizyoterapistleri size özel bir programla iyi oluş halinizi destekler. Düzenli uyguladığınız bir programla, gücünüz ve dayanıklılığınız artar, omurganızın esnekliği korunur, dengeniz gelişir.

Steroid Enjeksiyon Uygulamaları

Daralmayı düzeltmese de, sıkışan sinir köklerinde tahriş ve iltihap oluştuysa, iltihabı azaltmaya ve ağrıyı hafifletmeye yarar. Doktorunuzun belirlediği takvime uygun yapılmalıdır.

Cerrahi Tedavi Yöntemleri

EMOT Hastaneleri‘nin deneyimli cerrahları, omurilik kanalındaki boşluğu arttırmak, omurilik ve sinirler üzerindeki basıyı hafifletmek amacıyla en uygun cerrahi yöntemi belirler ve uygular.

Laminektomi: Bu yöntemde cerrahlar, omurların arka kısmını (lamina) tamamen çıkararak omurilik üzerindeki basıyı gevşetir. Laminektomi, literatürde sıklıkla dekompresyon cerrahisi olarak da geçer. Çünkü sinirlerin etrafında daha fazla alan oluşturmayı amaçlar. Cerrahlar bazı durumlarda omurun gücünü korumak için, metal parça ve bir kemik grefti (spinal füzyon) ile omuru bitişik omurlara bağlarlar.

Laminotomi:  Omurların arka kısmının yalnızca bir bölümünü kaldırır ve spesifik bir noktadaki basıncı boşaltmayı sağlayan bir delik açar.

Laminoplasti: Bu işlem sadece boyundaki omurlarda (servikal) uygulanır. Omur arkalarında bir menteşe oluşturarak spinal kanal içindeki boşluğu açar. Cerrahlar ayrıca, bir metal donanımla, omurganın açılan bölümündeki boşluğu kapatır.

Minimal İnvaziv Cerrahi: Cerrahlar yakındaki sağlıklı dokuya verilen hasarı azaltacak şekilde kemik veya laminayı çıkarır.