✦ Uzuv Kopması İlk Yardım Uygulamaları
Ampütasyon, bir başka deyişle uzuv kopması, bir kaza ve yaralanma nedeniyle meydana geldiğinde ilk yapılması gerekenler, izlenecek adımlar ve uyarılar aşağıdadır. Uzuv kopmasında ilk yardım, diğer basamaklar için oldukça önemlidir.
Uzuv kopmasında ilk müdahale
- Öncelikle derin bir nefes alın ve sonraki adımlar için sakin olmaya gayret edin.
- Etrafta insanlar varsa, yardım için başka birinin dikkatini çekin. Eğer yardım edecek olan sizseniz aşağıdaki adımları uygulayın.
- Eğer iş kazası ise, kullanılan makine kapatılmalı ve kontrol edilmelidir.
- Eğer uzuv makinenin içinde ise nazikçe çıkarılmalıdır.
- Yaralı bölgeden eldiven gibi koruyucular çıkartılamıyorsa, zorlamamak gerekir.
- Bir ambulans çağırın veya müdahale edilecek yeri arayıp haber verin.
- Tam bir uzuv kopması varsa, kopan parçayı arayın veya birinden onu aramasını isteyin. Kopan parça ne kadar küçük olursa olsun mutlaka hastaneye götürülmelidir. (Kopmuş uzuv bakımı ve taşınması maddesini okuyun.)
- Yarayı su veya steril tuzlu su ile hafifçe yıkayın.
- Yarayı steril gazlı bez veya pansuman ile hafifçe örtün.
- Kanamayı ve şişmeyi azaltmak için yaralı eli kalp seviyesine yükseltin.
- Kanamayı azaltmak için yaraya temiz bandajla hafif baskı uygulayın.
- Kan akışının kesilmemesi için yaralı bölgeyi, parmağın veya elin herhangi bir bölümünü sıkmayın, sıkıca sarmayın.
- Ameliyat olabileceği için bir şey yiyip içmesini engelleyin.
- Yaralının sigara içmesini yasaklayın ve yanında kesinlikle sigara içirtmeyin.
- Uzuv kopması nedeniyle kanama çok fazla ise turnike uygulaması mutlaka tansiyon aletinin manşon kısmıyla ve sağlık personeli rehberliğinde yapılmalıdır. Sağlık personeli yoksa turnike yapmayın. Ayrıca kemer, serum lastiği gibi araçlarla sıkıştırmayın. Böylece ek yaralanmaların önüne geçmiş olursunuz.
Kopmuş uzvun bakımı ve taşınması
KOPMUŞ UZVU/PARÇAYI DOĞRUDAN BUZA VEYA DONMUŞ HERHANGİ BİR ŞEYİN ÜZERİNE KOYMAYIN.
Bu parçaya zarar verir. Direkt buz teması dokuları yakarak ve dondurarak canlılığın bozulmasına yol açar. Kopmuş uzvun bakımı ve taşınması için aşağıdaki adımları izleyerek, kişiyi en kısa zamanda acil servise getirin.
- Parmaktan herhangi bir takı veya giysi çıkarmayın.
- Gazlı bezi serumla nemlendirin ve parçayı gazlı bezle sarın
- Parçayı temiz, su geçirmez ve kuru bir torbaya koyun.
- Parçanın bulunduğu torbayı daha buzla dolu büyük başka bir plastik torbaya yerleştirin.
- Plastik poşeti buz aküsünün üzerine koyun.
- Birden fazla uzuv kopması varsa, enfeksiyon riskini azaltmak için, her birini kendi temiz torbasına koyun.
- Buz yoksa sarılı parçayı donmuş gıda torbasına koyun. Parçayı ıslatmamaya dikkat edin. Gıda torbasını soğuk su dolu başka bir torbaya yerleştirin.
- Açıkta ve sıcakta taşınmamalıdır.
Uzuv kopması nedeniyle şok geçiren yaralı için ilk yardım
Her türlü kaza veya yaralanma şoka neden olabilir. Şok halinde kan basıncı çok hızlı düştüğü için, kaygı, terleme, titreme, baş dönmesi, bayılma, hızlı nefes alma, mide bulantısı ve kusma olabilir. Uzuv kopması yaşayan ve şok geçiren kişinin yanında kalmak, vücut ısısını sıcak tutmak ve onu en kısa sürede hastaneye götürmek gerekir. Hastaneye gitmeden önce, aşağıdaki ilk yardım adımlarını uygulayabilirsiniz.
- Kişiyi güvenli bir yere yatırın. Bacakları ve ayakları hafifçe kaldırın.
- Bir battaniye veya ceketle üzerini örtün ve yaralıyı hareketsiz tutmaya gayret edin.
- Kanamanın olduğu bölgeye hafif baskı uygulayın.
- Kusuyorsa, boğulmasını önlemek için kişiyi yan çevirin.
Size nasıl yardımcı olabiliriz?